Er waart een epidemie door Nederland - een epidemische behoefte aan controle door de overheid. In deze donkere decembermaand duik ik in wat knipsels om een en ander op te ruimen. Je weet niet wat je tegenkomt en al vergeten bent! Zo stuit ik op een knipsel uit december 2009, waarin staat dat Defensie rond de nieuwjaarswisseling boven Veen (Noord-Brabant) een onbemand spionagevliegtuigje inzette om de traditionele oudejaarsrellen in dat stadje te monitoren en op film vast te leggen. We mogen blij zijn dat vanuit de 72 'vliegende camera's', die Defensie inmiddels heeft aangeschaft, geen raketten worden afgeschoten, zoals Amerika dat in het Midden-Oosten pleegt te doen. Tot nu toe worden we alleen maar bespioneerd.
Een bericht op Indymedia uit 2006 is opmerkelijk: "Ook Indymedia levert binnenkort je data aan de AIVD". Gesteld wordt dat er een wetsvoorstel klaar ligt dat de AIVD de bevoegdheid geeft om webfora zoals Indymedia te verplichten alle verkeersgegevens op te slaan en aan de veiligheidsdienst te leveren. Op dit bericht heb ik tot nu toe geen follow-up kunnen vinden.
Een recenter knipsel is ook interessant: het bel- en internetgedrag van de Nederlandse burger kan zonder restrictie doorzocht worden door opsporingsambtenaren, zoals uit een intern onderzoeksrapport van het ministerie van Justitie blijkt. Al jarenlang kunnen agenten ongemerkt snuffelen in een enorm telefoonboek van alle Nederlanders met naam, adres, telefoonnummers, IP-adres, e-mailadressen en logins bij internetproviders. "Vergeet niet, er zijn meer dan 50.000 opsporingsambtenaren in Nederland. Het aantal bevragingen is drie miljoen per jaar, dus er zou best wel eens een flink aantal onrechtmatige opvragingen kunnen zijn. Een van de problemen is dat we het simpelweg niet weten", aldus een woordvoerder van Bits of Freedom (BOF).
Nog opmerkelijker zijn recente berichten die melden dat de politie in Nederland afluistersoftware gebruikt om in onze computers rond te snuffelen. Afgelopen herfst lekte in Duitsland uit - dankzij de hackers van Chaos Computer Club (CCC) - dat de politie op afstand afluisterprogramma's op de computer van Duitse burgers installeert, in de volksmond al 'Bundes- of Staatstrojaner' geheten.
Dankzij Kamervragen moest minister Opstelten van Veiligheid en Justitie onlangs toegeven dat het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) dezelfde software gebruikt als hun makkers in Duitsland. De inlichtingendienst AIVD benut deze software sowieso zonder enige verantwoording af te hoeven leggen. Maar daardoor heeft de Staat ook de mogelijkheid om op afstand belastende informatie op iemands computer te plaatsen om zo een latere huiszoeking te legitimeren. Misleiding, uitlokking, provocatie en desinformatie maken altijd al deel uit van de 'active measures' van de geheime dienst.
Nederland is internationaal al jarenlang - samen met Frankrijk - koploper met telefoontaps. De openbare ruimte digitaliseert steeds meer met de ov-chipkaart, cameratoezicht, Google Street View en de 'genetwerkte auto' van TomTom. Antennes, sensoren, betaalpas, smartphones, digitale poortjes, DNA-profiel enzovoorts maken het mogelijk nagenoeg iedereen in beeld en kaart te brengen. Vergeleken met het analoge tijdperk is digitale surveillance veel goedkoper, vergt minder menskracht en de opslagruimte aan gegevens is oneindig.
De laatste onthullingen over de afluistersoftware maken duidelijk dat de boef de politie is, de hacker is de smeris. De Nederlandse politie is aan het hacken en klust bij met spionagesoftware. Dit stukje van mij is (nog niet) afgeluisterd.
Wie helpt de moderne Stasi te stoppen dossiers over ongewenste burgers aan te leggen? Waar blijft de Hollandse geest van verzet? Is de AIVD de hoeder van de rechtsstaat? Dat beeld is aan gort!
(PS. Beide artikelen over de afluistersoftware, waarnaar je in dit stukje kunt surfen, zijn niet gedateerd. Het betreft artikelen uit nrc-handelsblad van 14 oktober en 13 december jl.)
